Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2013

Η Αξία της Εξάσκησης στο Xing Yi Quan

Li Tian Ji with Niu Sheng Xian (standing on the right)

(οι παρακάτω σκέψεις και ιδέες ανήκουν στον μεγάλο δασκάλο Li Tian Ji και στον μαθητή του Niu Sheng Xian)

Το xingyi είναι μία φυσική δραστηριότητα που κάνει καλό στο σώμα και στο μυαλό.
Είναι άριστο για την βελτίωση της φυσικής κατάστασης, με επιβεβαιωμένα αποτέλεσματα στην δύναμη των μυών. Νέοι και δυνατοί αθλητές μπορούν να αναπτύξουν τους μύες σε όλο τους το κορμί. Η φάση της ανάπτυξης των μυών χρησιμεύει στην βελτίωση της φυσικής κατάστασης για μελλοντικές ανάγκες. Για να χτίσουμε γερή βάση πρέπει να σταθεροποιήσουμε το κορμί.

Όταν τα χέρια κινούνται προς τα μέσα ή προς τα έξω μένουν κοντά στα πλευρά και αυτό δημιουργεί αντίσταση. Όταν τα χέρια υψώνονται ή χαμηλώνουν, περιστρέφονται προς τα έξω ή τρυπάνε και στην συνέχεια περιστρέφονται προς τα μέσα σε σπείρα και γυρνάνε, αυτό γυμνάζει τον πήχη, τους δικέφαλους, τους τρικέφαλους και τους δελτοειδείς μύες. Η δύναμη που χρησιμοποιεί κανείς για να κυλήσει, να περιστραφεί και να χτυπήσει συστέλλει όλους τους μύες, και τους εξασκεί αποτελεσματικά, χρησιμοποιώντας τον έναν μυ σαν ανταγωνιστή του άλλου.

Υπάρχουν επίσης αυστηρές οδηγίες για τις στάσεις και για την εξάσκηση των ποδιών. Για παράδειγμα, για να προχωρήσει κανείς ευθεία μπροστά, πρέπει να κάνει ένα μεγάλο βήμα, που να είναι γρήγορο και να προσγειωθεί σταθερά αλλά έτσι ώστε το σώμα να μην σηκωθεί ούτε να πέσει. Αυτό απαιτεί να ασκηθεί μεγάλη πίεση στα πόδια. Οι στάσεις των δώδεκα ζώων έχουν πολλά άλματα, πτώσεις και γρήγορες στροφές πράγμα που γυμνάζει πλήρως του μύες και τους συνδέσμους. Για παράδειγμα, οι στάσεις ο χρυσός κόκορας κουνάει την ουρά του και ο χρυσός κόκορας λαλεί το ξημέρωμα, απαιτούν σταθερή στάση, δύναμη στα χέρια, δύναμη εξύψωσης και πίεσης προς τα κάτω στις παλάμες, γρήγορη και εκρηκτική δύναμη στους μύες της κοιλιάς και της πλάτης. Με τα χρόνια, όλοι οι μύες του σώματος αποκτούν μεγάλη δύναμη.

Niu Sheng Xian practicing Beng Quan

Το νευρικό σύστημα εκπαιδεύεται εξίσου: αυτού του τύπου οι ενέργειες απαιτούν τον συντονισμό των ματιών, των χεριών, των ποδιών και του σώματος, έτσι ώστε ολόκληρο το σώμα να κινείται σαν μία μονάδα.

Το πνεύμα πρέπει να είναι σε εγρήγορση, ενώ το σώμα και ο νους ενωμένα, ώστε η πρόθεση να οδηγεί την κίνηση. Με αυτόν τον τρόπο ο εγκέφαλος ενεργοποιείται ώστε να ρυθμίσει την κίνηση, που εξυπηρετεί στον συντονισμό του κεντρικού νευρικού συστήματος και των λειτουργιών του εγκεφάλου. Αυτού του είδους η ουδέτερη διέγερση, μέσω της συμπυκνωμένης δραστηριότητας, προσφέρει ενεργή ξεκούραση στον εγκέφαλο, καθώς μέρη του «κλείνουν». Έτσι, η εξάσκηση στο xingyi όχι μόνο προκαλεί ιδρώτα αλλά διαλύει την κούραση και συμβάλει στην καλή ζωή.

Το xingyi έχει επίσης άριστη επίδραση στα εσωτερικά όργανα και στο καρδιοαγγειακό σύστημα. Απαιτεί το στήθος να είναι χαλαρό, η κοιλιά σταθερή, ενώ η αναπνοή να κατεβαίνει χαμηλά στο dantian. Η εσκεμμένη αύξηση του βάθους της αναπνοής ενδυναμώνει το διάφραγμα, με αποτέλεσμα η μακροχρόνια πρακτική να βελτιώνει την αναπνευστική λειτουργία. Η κοιλιακή αναπνοή προκαλεί το κατέβασμα του διαφράγματος, πράγμα που αυξάνει την κίνηση των οργάνων στην κοιλιακή χώρα. Αυτό βοηθάει την κυκλοφορία του αίματος στην κοιλιακή χώρα, που βοηθάει στην πέψη και στις λοιπές λειτουργίες του μεταβολισμού.

Πολλές τεχνικές του xingyi έχουν σαν πρότυπο κάποια ζώα – το κάθε ένα από τα οποία έχει μοναδικά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, για να μιμηθεί κανείς πειστικά την ευκινησία της μαϊμούς, την αγριότητα της τίγρης, την ταχύτητα του χελιδονιού, ή την ευλυγισία του φιδιού, πρέπει να αναπτύξει ταχύτητα, δύναμη, ευκινησία και ευλυγισία στα χέρια, στα μάτια, στο σώμα και στα πόδια. Αυτή η δραστηριότητα αναπτύσσει όλες τις ιδιότητες του σώματος και του μυαλού.

Tο Xingyi έχει εμφανή μαχητικά χαρακτηριστικά. Κατά την διάρκεια της ιστορικής του εξέλιξης, το xingyi ενσωμάτωσε μεγάλη ποικιλία θεωρίας και εμπειρίας σε μαχητικές τεχνικές και στρατηγική. Αυτή η ποικιλία γίνεται εμφανής κατά την εξάσκηση και αναπτύσσει την κατανόηση για την αυτοάμυνα, ενώ ασκεί την ικανότητα για μάχη. Αυτή η επίγνωση βοηθάει να κρατηθεί το ενδιαφέρον του μαθητή.

Στον τομέα της στρατηγικής, το xingyi δίνει έμφαση στα ακόλουθα:

1. Πολέμα για να κερδίσεις
Τόλμα να πολεμήσεις σαν να πρέπει να κερδίσεις, κατευθείαν κινήσου μπροστά – δύο οδηγίες του xingyi λένε ότι «όταν συναντήσεις το αντίπαλο θα υπάρξει ένας νικητής, αντιμετώπισε τον θάνατο χωρίς φόβο»...
2. Παίρνε πρωτοβουλία
Προχώρα μέσα ή έξω γρήγορα, κράτα πάντα την πρωτοβουλία στην πλευρά σου...
3. Κρατά τον αντίπαλο εκτός ισορροπίας
Το xingyi αποκαλεί το κεφάλι, τον ώμο, το αγκώνα, το χέρι, τον γοφό, το γόνατο και το πόδι «οι επτά γροθιές» - το κάθε ένα μπορεί να χτυπήσει, και μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς όποιο θέλει. Αν ο αντίπαλος είναι μακριά, χρησιμοποίησε τα χέρια, αν είναι κοντά, τον αγκώνα...
4. Προσαρμόσου στις περιστάσεις
Γνώρισε τον εαυτό σου και τον άλλον, δες την ευκαιρία σου και άρπαξε την – το xingyi δίνει έμφαση στο να αλλάζεις ανάλογα με τον αντίπαλο...


Θεραπευτικές ιδιότητες του xingyi

Το xingyi χρησιμοποιεί μία όρθια στάση στην οποία μπορεί κανείς να εξασκείται σθεναρά ή μαλακά έτσι ώστε να είναι προσιτή σε ανθρώπους κάθε ηλικίας και φυσικής κατάστασης. Τα άτομα με αδυναμία ή χρόνιες παθήσεις μπορούν να επιλέξουν συγκεκριμένες τεχνικές και να ασκούνται μαλακά, ή να κάνουν μόνο την όρθια εξάσκηση για να έχουν τα θεραπευτικά αποτελέσματα.

Kάποιες κλινικές φυσιοθεραπείας, όπως η κλινική στο Harbin Medical Universtiy, πέτυχαν θετικά αποτελέσματα συνδυάζοντας την όρθια στάση του xingyi με άλλες θεραπείες, σε ασθενείς με υψηλή καρδιακή πίεση, βρογχίτιδα και διαταραχές του νευρικού συστήματος. Αν χρησιμοποιείτε το xingyi για θεραπευτικούς σκοπούς, επιλέξτε τις πιο απλές κινήσεις και στάσεις και βεβαιωθείτε ότι διατηρείτε τον ρυθμό της καρδιάς και της αναπνοής ήρεμο καθ’ όλη την διάρκεια της εξάσκησης.

Κρατήστε τον κορμό ίσιο και το σώμα χαλαρό, και συγκεντρωθείτε σε ό,τι κάνετε. Αυτό θα βάλει σε τάξη το νευρικό σύστημα, θα βελτιώσει την λειτουργία των εσωτερικών οργάνων, την ψυχική και την σωματική κατάσταση.

Ο συνδυασμός των κινήσεων και των στάσεων, όταν χρησιμοποιείται σαν θεραπεία, έχει τα ίδια αποτελέσματα με τις παραδοσιακές κινέζικες ασκήσεις αναπνοής (qigong) και το Taiji. Κάποια άτομα με δυσκολία στην κίνηση των άκρων έδειξαν πραγματική βελτίωση με αυτού του είδους την πρακτική, κάτω από την κατάλληλη επίβλεψη.

Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2013

Ταξινομώντας τα Κινέζικα Μαχητικά Στυλ


Πολύ συχνά χρησιμοποιούμε διάφορα ταξινομητικά σχήματα όταν αναφερόμαστε στις Κινέζικες μαχητικές τέχνες. Όμως το κύριο κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι συνήθως δεν είναι καθόλου ακριβή. Επίσης σχεδόν όλα αυτά τα σχήματα δημιουργήθηκαν σχετικά πρόσφατα, και παρόλο που δημιουργήθηκαν για βοηθήσουν προκαλούν πάντα αμφισβητήσεις και αντεγκλίσεις. Σήμερα χρησιμοποιούνται πλέον ευρέως και σε κάποιες περιπτώσεις ίσως μπορούν να αποβούν χρήσιμα σε όποιον έρχεται σε πρώτη επαφή με το πλήθος των διαφορετικών συστημάτων και στυλ που απαρτίζουν τις Κινέζικες μαχητικές τέχνες. Παρόλα αυτά μερικές σύντομες παρατηρήσεις ίσως μας βοηθήσουν να τα τοποθετήσουμε στη σωστή τους διάσταση.

Εσωτερικά και Εξωτερικά

Αυτό το ταξινομητικό σχήμα προκαλεί πάντα έντονες συζητήσεις. Αποτελεί μία σχετικά σύγχρονη κατασκευή η οποία άρχισε να χρησιμοποιείται προς το τέλος της εποχής της δυναστείας των Τσινγκ (-1911). Σύμφωνα με αυτό το σχήμα οι Κινέζικες μαχητικές τέχνες χωρίζονται σε εσωτερικές και εξωτερικές, ή για να χρησιμοποιήσουμε μία άλλη ορολογία, σε 'μαλακά' και 'σκληρά' στυλ. Η διάκριση υποτίθεται ότι βασίζεται στο κατά πόσο το κάθε στυλ δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη εσωτερικής ή εξωτερικής δύναμης, ή, ακόμα πιο γενικά, στο κατά πόσο το κάθε στυλ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη του Τσι ή όχι. Σύμφωνα με μία ακόμα παραλλαγή αυτής της διάκρισης τα εσωτερικά στυλ υποτίθεται ότι δίνουν περισσότερη έμφαση σε αμυντικές στρατηγικές, ενώ τα εξωτερικά στυλ εστιάζουν περισσότερο σε επιθετικές στρατηγικές.

Σύμφωνα με αυτό το σχήμα το Σινγ Γι, το Μπάγκουα και το Ταί Τσι (ΣτΜφ. Κάποιοι προσθέτουν και το Λίου Χε Μπα Φα) είναι τα κύρια εσωτερικά στυλ, και όλα τα υπόλοιπα θεωρούνται εξωτερικά. Το πρόβλημα όμως είναι ότι πρόκειται για μία ψευδή διχοτόμηση. Οι ασκούμενοι στο Σινγκ Γι κάνουν καθημερινά πολλές κάμψεις και κοιλιακούς, ασκήσεις που σύμφωνα με αυτό το σχήμα θα θεωρούνταν εξωτερικές ασκήσεις ενδυνάμωσης. Αντίστοιχα, το Χουνγκ Γκαρ, ένα φαινομενικά εξωτερικό στυλ, έχει μία ολόκληρη φόρμα σκιαμαχίας, την Tit Sin Kuen, η οποία στοχεύει στην εσωτερική καλλιέργεια. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, το κάθε ολοκληρωμένο σύστημα Κινέζικων μαχητικών τεχνών εμπεριέχει και εσωτερικά και εξωτερικά στοιχεία.

Βόρεια και Νότια

Το σχήμα αυτό χρησιμοποιείται κυρίως όταν αναφερόμαστε στα συστήματα Σαολίν. Το βασικό ρητό που συνοδεύει αυτό το διαχωρισμό είναι “Βόρεια Λακτίσματα, Νότιες Γροθιές”. Αυτό που υπονοείται είναι ότι το Νότιο Σαολίν έχει καλύτερες και περισσότερο ανεπτυγμένες τεχνικές γροθιάς και δίνει λιγότερη έμφαση στα λακτίσματα και στους συνδυασμούς με χρήση ποδιών. Τα υποτιθέμενα Νότια στυλ χαρακτηρίζονται από βαθιές και σταθερές στάσεις και έμφαση σε πολλούς και διάφορους συνδυασμούς και τεχνικές χεριών. Αντίθετα, τα Βόρεια στυλ υποτίθεται ότι έχουν μεγαλύτερη ποικιλία λακτισμάτων, περισσότερα ακροβατικά, υψηλότερες γενικά στάσεις και λιγότερο αναπτυγμένες τεχνικές χεριών.

Η βάση αυτού του διαχωρισμού υποτίθεται ότι είναι οι γεωγραφικές διαφορές στο ανάγλυφο μεταξύ Βορρά και Νότου. Έτσι ο Βορράς της Κίνας περιγράφεται στερεοτυπικά σαν να αποτελείται μόνο από ανοιχτές και άδειες εκτάσεις, τις οποίες κάποιος μπορεί να διασχίσει είτε περπατώντας είτε με άλογο. Αντίστοιχα, ο Νότος περιγράφεται επίσης στερεοτυπικά σαν ένας χώρος περιορισμένος, με την τοπογραφία του να διακόπτεται συνέχεια από ποτάμια, ορυζώνες και λόφους, με το κύριο μεταφορικό μέσο να είναι οι πάσης φύσεως βάρκες και σχεδίες.

Το πρόβλημα με αυτού του είδους την κατάταξη όμως είναι ότι δεν λαμβάνει καθόλου υπόψιν τις εξαιρέσεις που σε καμία περίπτωση δεν επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Υπάρχουν πάρα πολλά συστήματα που δεν σχετίζονται καθόλου με μία τέτοια γεωγραφική περιγραφή και διαίρεση. Επιπλέον, πολλοί ασκούμενοι στα λεγόμενα Βόρεια στυλ προσβάλλονται με την ιδέα ότι τα συστήματα που εξασκούν υστερούν σε τεχνικές χεριών, και αντίστοιχα υποστηρικτές των Νότιων στυλ προσβάλλονται με τη σειρά τους με την ιδέα ότι οι βηματισμοί και τα λακτίσματα τους είναι κατώτερα σε σχέση με τα Βόρεια.

Σαολίν και Γουντάνγκ

Αυτό το ταξινομητικό σχήμα αποτελεί κατά κάποιο τρόπο μία μίξη των προηγούμενων δύο με την προσθήκη ότι επιπλέον θεωρεί ότι κάποιες Κινέζικες μαχητικές τέχνης έχουν Ταοϊστικές ρίζες και άλλες Βουδιστικές. Αυτό που βασικά υποστηρίζει αυτή η διχοτομία είναι η άποψη ότι κάποια στυλ έλκουν την καταγωγή και την ανάπτυξη τους από Ταοϊστές μοναχούς που διέμεναν στην περιοχή του Όρους Γουντάνγκ. Οι τρείς βασικές τέχνες του “Όρους Γουντανγκ” είναι το Σινγκ Γι, το Μπάγκουα και το Ται Τσι. Αντίθετα, οι Βουδιστικές μαχητικές τέχνες προέρχονται και εξελίχτηκαν από βουδιστές μοναχούς στο Ναό του Σαολίν ή άλλους αντίστοιχους ναούς. Σύμφωνα με αυτό το σχήμα, λοιπόν, όποια τέχνη δεν προέρχεται συγκεκριμένα από το Όρος Γουντάνγκ θεωρείται ότι προέρχεται από το Σαολίν (ΣτΜφ. πρόσφατα το σχήμα αυτό επεκτάθηκε έτσι ώστε να συμπεριλάβει και τις τέχνες που προέρχονται από το Όρος Εμέι, οι οποίες αν και κατά βάση βουδιστικές διαχωρίζονται από αυτές του Ναόυ Σαολίν κυρίως στη βάση κινησιολογικών ιδιαιτεροτήτων).

Αυτό το ταξινομητικό σχήμα είναι μεν αρκετά ρομαντικό αλλά στερείται αλήθειας. Ενώ είναι αληθές ότι στο Όρος Γουντάνγκ υπάρχουν πολλά ταοϊστικά μοναστήρια, είναι εξίσου αληθές ότι καμία από τις τέχνες που κατηγοριοποιούνται ως Γουντάνγκ δε δημιουργήθηκε ή εξελίχθηκε σε σημαντικό βαθμό σε αυτή την περιοχή. Παρομοίως, παρόλο που ιστορικά υπάρχει Ναός Σαολίν, είναι ανακριβές να υποστηρίζει κανείς ότι εκεί ήταν η γενέτηρα ή το κέντρο ανάπτυξης για όλες τις Κινέζικες μαχητικές τέχνες εκτός από τις τρεις που ονομάζεις Γουντάνγκ.

Αυτή η ταξινόμηση φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τη Εθνική Ακαδημία Πολεμικών Τεχνών το 1920 για να διαχωρίσει τις διάφορες μαχητικές τέχνες που διδάσκονταν εκεί σε δύο μόνο κατηγορίες. Πώς οι τέχνες του Σινγκ Γι, του Μπάγκουα και του Τάι Τσι κατέληξαν να αποτελούν απο κοινού την ομάδα του Γουντάνγκ είναι μάλλον μία περίπλοκη ιστορία. Πολλά έχουν να κάνουν με προσωπικές φιλίες μεταξύ δασκάλων αλλά και τοπικιστικούς δεσμούς και σχέσεις. Στην πραγματικότητα, υπήρχε μία ομάδα που άρχισε να διαμορφώνεται στα τέλη του 1800 τα μέλη της οποίας θεωρούσαν ότι ήταν δάσκαλοι των ¨Γουντανγκ μαχητικών τεχνών”. Η αληθινή βάση, λοιπόν, για τη διαίρεση μεταξύ Σαολίν και Γουντανγκ ήταν απλά η ίδρυση μίας κλίκας η οποία περιελάμβανε φωτισμένους δασκάλους όπως ο Σουν Λου Τανγκ και ο Λι Τσουν Γι, και οι οποίοι επιζητούσαν μία νέα 'ταμπέλα' που να τους διαχωρίζει αυτούς και τις τέχνες που εξασκούσαν από άλλες ομαδοποιήσεις στυλ και συστημάτων. Όμως η επιλογή του ονόματος Γουντανγκ ήταν καθαρά αυθαίρετη και επομένως αυτό το τελευταίο ταξινομητικό σχήμα φαίνεται ότι είναι το λιγότερο επεξηγηματικό από τα τρία.

(Μετάφραση από το, Chinese Martial Arts Training Manuals: A Historical Survey, B. Kennedy & E. Guo, North Atlantic Books, 2005)