Πολύ συχνά χρησιμοποιούμε διάφορα ταξινομητικά σχήματα όταν αναφερόμαστε στις Κινέζικες μαχητικές τέχνες. Όμως το κύριο κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι συνήθως δεν είναι καθόλου ακριβή. Επίσης σχεδόν όλα αυτά τα σχήματα δημιουργήθηκαν σχετικά πρόσφατα, και παρόλο που δημιουργήθηκαν για βοηθήσουν προκαλούν πάντα αμφισβητήσεις και αντεγκλίσεις. Σήμερα χρησιμοποιούνται πλέον ευρέως και σε κάποιες περιπτώσεις ίσως μπορούν να αποβούν χρήσιμα σε όποιον έρχεται σε πρώτη επαφή με το πλήθος των διαφορετικών συστημάτων και στυλ που απαρτίζουν τις Κινέζικες μαχητικές τέχνες. Παρόλα αυτά μερικές σύντομες παρατηρήσεις ίσως μας βοηθήσουν να τα τοποθετήσουμε στη σωστή τους διάσταση.
Εσωτερικά και Εξωτερικά
Αυτό το ταξινομητικό σχήμα προκαλεί πάντα έντονες συζητήσεις. Αποτελεί μία σχετικά σύγχρονη κατασκευή η οποία άρχισε να χρησιμοποιείται προς το τέλος της εποχής της δυναστείας των Τσινγκ (-1911). Σύμφωνα με αυτό το σχήμα οι Κινέζικες μαχητικές τέχνες χωρίζονται σε εσωτερικές και εξωτερικές, ή για να χρησιμοποιήσουμε μία άλλη ορολογία, σε 'μαλακά' και 'σκληρά' στυλ. Η διάκριση υποτίθεται ότι βασίζεται στο κατά πόσο το κάθε στυλ δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη εσωτερικής ή εξωτερικής δύναμης, ή, ακόμα πιο γενικά, στο κατά πόσο το κάθε στυλ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη του Τσι ή όχι. Σύμφωνα με μία ακόμα παραλλαγή αυτής της διάκρισης τα εσωτερικά στυλ υποτίθεται ότι δίνουν περισσότερη έμφαση σε αμυντικές στρατηγικές, ενώ τα εξωτερικά στυλ εστιάζουν περισσότερο σε επιθετικές στρατηγικές.
Σύμφωνα με αυτό το σχήμα το Σινγ Γι, το Μπάγκουα και το Ταί Τσι (ΣτΜφ. Κάποιοι προσθέτουν και το Λίου Χε Μπα Φα) είναι τα κύρια εσωτερικά στυλ, και όλα τα υπόλοιπα θεωρούνται εξωτερικά. Το πρόβλημα όμως είναι ότι πρόκειται για μία ψευδή διχοτόμηση. Οι ασκούμενοι στο Σινγκ Γι κάνουν καθημερινά πολλές κάμψεις και κοιλιακούς, ασκήσεις που σύμφωνα με αυτό το σχήμα θα θεωρούνταν εξωτερικές ασκήσεις ενδυνάμωσης. Αντίστοιχα, το Χουνγκ Γκαρ, ένα φαινομενικά εξωτερικό στυλ, έχει μία ολόκληρη φόρμα σκιαμαχίας, την Tit Sin Kuen, η οποία στοχεύει στην εσωτερική καλλιέργεια. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, το κάθε ολοκληρωμένο σύστημα Κινέζικων μαχητικών τεχνών εμπεριέχει και εσωτερικά και εξωτερικά στοιχεία.
Βόρεια και Νότια
Το σχήμα αυτό χρησιμοποιείται κυρίως όταν αναφερόμαστε στα συστήματα Σαολίν. Το βασικό ρητό που συνοδεύει αυτό το διαχωρισμό είναι “Βόρεια Λακτίσματα, Νότιες Γροθιές”. Αυτό που υπονοείται είναι ότι το Νότιο Σαολίν έχει καλύτερες και περισσότερο ανεπτυγμένες τεχνικές γροθιάς και δίνει λιγότερη έμφαση στα λακτίσματα και στους συνδυασμούς με χρήση ποδιών. Τα υποτιθέμενα Νότια στυλ χαρακτηρίζονται από βαθιές και σταθερές στάσεις και έμφαση σε πολλούς και διάφορους συνδυασμούς και τεχνικές χεριών. Αντίθετα, τα Βόρεια στυλ υποτίθεται ότι έχουν μεγαλύτερη ποικιλία λακτισμάτων, περισσότερα ακροβατικά, υψηλότερες γενικά στάσεις και λιγότερο αναπτυγμένες τεχνικές χεριών.
Η βάση αυτού του διαχωρισμού υποτίθεται ότι είναι οι γεωγραφικές διαφορές στο ανάγλυφο μεταξύ Βορρά και Νότου. Έτσι ο Βορράς της Κίνας περιγράφεται στερεοτυπικά σαν να αποτελείται μόνο από ανοιχτές και άδειες εκτάσεις, τις οποίες κάποιος μπορεί να διασχίσει είτε περπατώντας είτε με άλογο. Αντίστοιχα, ο Νότος περιγράφεται επίσης στερεοτυπικά σαν ένας χώρος περιορισμένος, με την τοπογραφία του να διακόπτεται συνέχεια από ποτάμια, ορυζώνες και λόφους, με το κύριο μεταφορικό μέσο να είναι οι πάσης φύσεως βάρκες και σχεδίες.
Το πρόβλημα με αυτού του είδους την κατάταξη όμως είναι ότι δεν λαμβάνει καθόλου υπόψιν τις εξαιρέσεις που σε καμία περίπτωση δεν επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Υπάρχουν πάρα πολλά συστήματα που δεν σχετίζονται καθόλου με μία τέτοια γεωγραφική περιγραφή και διαίρεση. Επιπλέον, πολλοί ασκούμενοι στα λεγόμενα Βόρεια στυλ προσβάλλονται με την ιδέα ότι τα συστήματα που εξασκούν υστερούν σε τεχνικές χεριών, και αντίστοιχα υποστηρικτές των Νότιων στυλ προσβάλλονται με τη σειρά τους με την ιδέα ότι οι βηματισμοί και τα λακτίσματα τους είναι κατώτερα σε σχέση με τα Βόρεια.
Σαολίν και Γουντάνγκ
Αυτό το ταξινομητικό σχήμα αποτελεί κατά κάποιο τρόπο μία μίξη των προηγούμενων δύο με την προσθήκη ότι επιπλέον θεωρεί ότι κάποιες Κινέζικες μαχητικές τέχνης έχουν Ταοϊστικές ρίζες και άλλες Βουδιστικές. Αυτό που βασικά υποστηρίζει αυτή η διχοτομία είναι η άποψη ότι κάποια στυλ έλκουν την καταγωγή και την ανάπτυξη τους από Ταοϊστές μοναχούς που διέμεναν στην περιοχή του Όρους Γουντάνγκ. Οι τρείς βασικές τέχνες του “Όρους Γουντανγκ” είναι το Σινγκ Γι, το Μπάγκουα και το Ται Τσι. Αντίθετα, οι Βουδιστικές μαχητικές τέχνες προέρχονται και εξελίχτηκαν από βουδιστές μοναχούς στο Ναό του Σαολίν ή άλλους αντίστοιχους ναούς. Σύμφωνα με αυτό το σχήμα, λοιπόν, όποια τέχνη δεν προέρχεται συγκεκριμένα από το Όρος Γουντάνγκ θεωρείται ότι προέρχεται από το Σαολίν (ΣτΜφ. πρόσφατα το σχήμα αυτό επεκτάθηκε έτσι ώστε να συμπεριλάβει και τις τέχνες που προέρχονται από το Όρος Εμέι, οι οποίες αν και κατά βάση βουδιστικές διαχωρίζονται από αυτές του Ναόυ Σαολίν κυρίως στη βάση κινησιολογικών ιδιαιτεροτήτων).
Αυτό το ταξινομητικό σχήμα είναι μεν αρκετά ρομαντικό αλλά στερείται αλήθειας. Ενώ είναι αληθές ότι στο Όρος Γουντάνγκ υπάρχουν πολλά ταοϊστικά μοναστήρια, είναι εξίσου αληθές ότι καμία από τις τέχνες που κατηγοριοποιούνται ως Γουντάνγκ δε δημιουργήθηκε ή εξελίχθηκε σε σημαντικό βαθμό σε αυτή την περιοχή. Παρομοίως, παρόλο που ιστορικά υπάρχει Ναός Σαολίν, είναι ανακριβές να υποστηρίζει κανείς ότι εκεί ήταν η γενέτηρα ή το κέντρο ανάπτυξης για όλες τις Κινέζικες μαχητικές τέχνες εκτός από τις τρεις που ονομάζεις Γουντάνγκ.
Αυτή η ταξινόμηση φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τη Εθνική Ακαδημία Πολεμικών Τεχνών το 1920 για να διαχωρίσει τις διάφορες μαχητικές τέχνες που διδάσκονταν εκεί σε δύο μόνο κατηγορίες. Πώς οι τέχνες του Σινγκ Γι, του Μπάγκουα και του Τάι Τσι κατέληξαν να αποτελούν απο κοινού την ομάδα του Γουντάνγκ είναι μάλλον μία περίπλοκη ιστορία. Πολλά έχουν να κάνουν με προσωπικές φιλίες μεταξύ δασκάλων αλλά και τοπικιστικούς δεσμούς και σχέσεις. Στην πραγματικότητα, υπήρχε μία ομάδα που άρχισε να διαμορφώνεται στα τέλη του 1800 τα μέλη της οποίας θεωρούσαν ότι ήταν δάσκαλοι των ¨Γουντανγκ μαχητικών τεχνών”. Η αληθινή βάση, λοιπόν, για τη διαίρεση μεταξύ Σαολίν και Γουντανγκ ήταν απλά η ίδρυση μίας κλίκας η οποία περιελάμβανε φωτισμένους δασκάλους όπως ο Σουν Λου Τανγκ και ο Λι Τσουν Γι, και οι οποίοι επιζητούσαν μία νέα 'ταμπέλα' που να τους διαχωρίζει αυτούς και τις τέχνες που εξασκούσαν από άλλες ομαδοποιήσεις στυλ και συστημάτων. Όμως η επιλογή του ονόματος Γουντανγκ ήταν καθαρά αυθαίρετη και επομένως αυτό το τελευταίο ταξινομητικό σχήμα φαίνεται ότι είναι το λιγότερο επεξηγηματικό από τα τρία.
(Μετάφραση από το, Chinese Martial Arts Training Manuals: A Historical Survey, B. Kennedy & E. Guo, North Atlantic Books, 2005)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου